(بدون قافيه)
اسرار نجوم و رمل با جفر خواهم ره
جستن از تقدیر فلک خواهم
شیخ سعید مزرعه
____________________________________________________________________________
(بدون قافيه)
تقدیر فلک ره گریختن ندارد
جهان حکیمی دارد که غالب ندارد
اسرار جفر و نجوم و رمل خواه
که جز دور فلک چاره ندارد
شیخ سعید مزرعه
______________________________________________________________________________
اشعار
عرفاني شيخ محمد بهايي عاملي(ره) نشان دهنده دانشهايي است که او آنها را در طول عمر
خويش فرا گرفته بود و آخر الامر رو به سوي زهد دنيا نهاد و خسته دل اين اشعار را
سروده است :
اي کرده بعلم مجازي خوي نشنيده ز علم حقيقي بوي
سرگرم به حکمت يوناني دل سرد ز حکمت ايماني
در علم رسوم گرو مانده نشکسته زپاي خود اين کننده
بر علم رسوم چو دل بستي بر اوجت اگر ببرد پستي
يکدر نگشو ز مفتحاش اشکال افزود ز ايضاحش
ز مقاصد آن مقصد ناياب ز مطالع آن طالع در خواب
راهي ننمود اشاراتش دل شاد نشد ز بشاراتش
محصول نداد محصل آن اجمال افزود مفصل آن
تا کي ز شفاش شفا طلبي وز کاسه اي زهر دوا طلبي
تا چند چو نکبتيان ماني بر سفره چرکين يوناني
تا کي به هزار شعف ليسي ته مانده ي کاسه ي ابليسي
سؤر المؤمن فرموده نبي از سؤر ارسطو چه ميطلبي
سؤر آن جو که بروز نشور خواهي که شوي با او محشور
سؤرآن جو که در عرصات زشفاعت او يابي درجات
در راه طريقت او رو کن با نان شريعت او خو کن
کانراه نه ريب در او نه شکست و آن نان نه شور و نه بينمکست
تا چند ز فلسفه ات لافي وين يا بس و رطب بهم بافي
رسوا کردت بميان بشر برهان ثبوت عقول عشر
در سر ننهاده بجز بادت برهان تناهي ابعادت
تا کي لافي ز طبيعي دون تا کي باشي برهش مفتون
و آن فکر که شد بهيو لاصرف صورت نگرفت از آن يکحرف
تصديق چگونه باين بتوان کاندر ظلمت برود الوان
علمي که مسائل او اين است بي شبه فريب شياطين است
تا چند دو اسبه پيش تازي تا کي بمطالعه اش نازي
وين علم دني که تراجانست فضلات فضايل يونان است
خود گو تا چند چو خرمگسان نازي بسر فضلات کسان
تا چند زغايت بيديني خشت کتبش بر هم چيني
اندر پي آن کتب افتاده پشتي بکتاب خدا داده
ني رو بشريعت مصطفوي ني دل بطريقت مرتضوي
نه بهره ز علم فروغ و اصول شرمت بادا ز خدا و رسول
ساقي ز کرم دو سه پيمانه در ده ببهائي ديوانه
زان مي که کند مس اواکسير و عليه يسهل کل عسير
زان مي که اگر ز قضا روزي يکجرعه از آن شودش روزي
از صفحه ي خاک رود اثرش وز قله ي عرش رسد خبرش
اي مانده ز مقصد اصلي دور آکنده دماغ ز باد غرور
از علم رسوم چه ميجوئي اندر طلبش تا کي پوئي
تا چند زني ز رياضي لاف تا کي بافي هزار گزاف
ز دوائر عشر و دقايق وي هرگز نبري بحقايق پي
وز جبر و مقابله و خطائين جبر نقصت نشود في البين
در روز پسين که رسد موعد نرسد ز عراق و رهاوي سود
زايل نکند ز تو مغبوني نه شکل عروس و نه ماموني
در قبر بوقت سؤال و جواب نفعي ندهد به تو اسطرلاب
زان ره نبري بدر مقصود فلسش قلب است و فرس نابود
علمي بطلب که ترا فاني سازد ز علائق جسماني
علمي بطلب که بدل نورست سينه ز تجلي آن طورست
علميکه از آن جو شوي محظوظ گردد دل تو لوح المحفوظ
علمي بطلب که کتابي نيست يعني ذوقيست ، خطايي نيست
علمي که نسازدت از دوني محتاج به آلت قانوني
علمي بطلب که نمايد راه وز سر ازال کندت آگاه
عامي بطلب که جدائي نيست حالي است تمام و مقالي نيست
علمي که مجادله را سبب است نورش ز چراغ ابولهب است
علمي بطلب که گزافي نيست اجماعيست و خلافي نيست
علمي که دهد بتو جاز نو علم عشقست ز من بشنو
به علوم غريبه تفاخر چند زين گفت و شنود زبان در بند
سهل است نحاس که زر کردي زر کن مس خويش تو اگر مردي
از جفر و طلسم بروز پسين نفعي نرسد به تو اي مسکين
بگذر ز همه بخودت پرداز کز پرده برون نرود آواز
آن علم ترا کند آماده از قيد جهان کند آزاده
عشق است کليد خزاين اين جود ساري در همه ذرات وجود
غافل تو نشسته بمحنت و رنج و اندر بغل تو کليد گنج
جز حلقه ي عشق مکن در گوش از عشق بگو در عشق بکوش
علم رسمي همه خسرانست در عشق آويز که علم آنست
آن علم ز تفرقه برهاند آن علم را ز تو بستاند
آن علم ترا ببرد برهي کز شرک خفي و جلي برهي
آن علم ز چون چرا خاليست سر چشمه ي آن علي عاليست
ساقي قدحي ز شراب الست که نه خستش پا نه فشردش دست
در ده ببهايي دلخسته آن دل بقيود جهان بسته
تا کنده ي جاه ز پا شکند وين تخته کلاه ز سر فکند