اسب شاخ دار
امروزه با وجود اين همه وسايل ارتباط جمعي و تصوير برداري در دست همگان نظير سخن
گفتن از عجايب مشاهدات مردم همانند پسر دوسر يا دختر دوسر و يا گوساله هشت پا و يا
يک چشم و امثال اين موارد نه تنها عجيب نيست بلکه يک امر عادي است اگر چه گذشتگان
ما تا قبل از يکصد سال قبل با ديده شک و ترديد و يا نفي به آن مي نگريستند مگر در
موارد خاص که گويندگان آدم هاي معتبر و مورخ چنين مطالبي را بيان کنند حال چه اين
موجودات فعلاً منقرض شده باشند و يا کمياب ، نکته مهم رسيدن مردمان مردمان به حقيقت
وجود چنين موجوداتي است و ما در اين راستا آنچه را که ابوريحان بيروني(362- 440 ه ق
)(912-1048م) در کتاب گرانقدر خود آثار الباقيه آورده بود و بعدها دست تحريف و
نقصان آن را از نسخه هاي جديد حذف کرد با استناد به سه منبع قديمي که از اين کتاب
در گذشته نقل کرده اند براي همگان يادآور ميشويم باشد تا خوانندگان ميزان نقصان در
اکثر کتابهاي قديمي را دريابند :
الف) اسب بالدار ، اسب دوسر
مجدالدين حسيني در کتاب زينه المجالس خود آورده است که در آثار الباقيه مسطور است
که پادشاه سنجاب(1) به جهت نوح بن منصور ساماني(366-387 ه ق)(976- 997 م) اسبي
فرستاد که دوسر داشت و دوپا و دوبال مانند طيور(پرندگان)که بدان بالها طيران پرواز
ميکرد و چون مرغ مي پريد(2)
ب) اسب شاخ دار
عبدالکریم قمی تفرشی در کتاب تاريخ بحيره آورده است : در ميان کردان(اقوام کرد
ايران) نوعي اسب ميباشد که دو شاخ خورد(کوچک)دارد بر پيشاني، ابوريحان منجم گويد که
از سنجاب به خدمت امير ساماني هدايا آوردند از آن جمله اسبي بود که بر پيشاني خود
شاخ داشت(3)
ج : مورد اسب شاخ دار را علامه زکرياي قزويني در کتاب عجائب مخلوقات خود از
ابوريحان نقل نموده است و البته قزويني يک مورد ديگر را نيز جز هداياي والي سنجاب
به نوح بن منصور ساماني اضافه مي نمايد و آن يک شغال بالدار است که هرگاه آدميزادي
به آن شغال بالدار نزديک شود آن شغال بالهاي خود را باز مي نمود و چنانچه از او دور
شود بالها را به شکم خود جمع مي نمود(4)
توضيح : در منبع اول نام کتاب آثار الباقيه آمده است بدون ذکر نام ابوريحان چون
مولف بر اشتهار کتاب نزد مردمان مطلع بود و در منبع دوم فقط نام ابوريحان منجم آمده
است لکن هر مولف بر نقل هدايا به امير ساماني متفق هستند با اين تفاوت که در تاريخ
بحيره نام اسماعيل ساماني آمده است(892- 907م)که ظاهرا به سهو قلم نوح را نياورده
اند زيرا ابوريحان در زمان نوح مي زيسته است و ما چون به کتاب آثار الباقيه فعلي
رجوع کنيم مطالب عجيب و حکايات مشابه در آن خواهيم يافت پس ميتوانيم بقطع و يقين
بگوییم که کتاب دستخوش نقصان شده است نکته ديگر آنکه اينجانب مدتها پيش وعده نموده
بودم ردي بر عدم دخالت موجودات فرازميني در پيدايش حيوانات و يا انسانهاي عجيب
الخلقه بيان نمايم و اين مقاله ردي است بر آنان که چنين ادعاهاي دارند خواهد بود و
بايد که ساعت انعقاد و پيدايش نطفه را در ظهور حيوانات متفاوت و يا تناسل دو جنس
مخالف مد نظر قرار دهيم.
تحقيق : شيخ سعيد مزرعه
مرداد 1393 شمسي
_____________________________________________________________________________________
1 – سنجاب منطقه ای در مرکز ایران .
2 – مجدالدین حسینی – زینه المجالس ص 406 .
3 – عبدالکریم بن عباسعلی قمی تفرشی – تاریخ بحیره ص 42 .43 – زکریا بن محمد بن
محمود قزوینی – عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات ص 425 . بر اساس نسخه خطی
کتابخانه مونیخ ش 464 .